2025-06-17

Usługi zaufania – skuteczna odpowiedź na współczesne cyberzagrożenia

 

W dobie rosnącej cyfryzacji i coraz bardziej wyrafinowanych ataków hakerskich, bezpieczeństwo danych staje się priorytetem dla każdej organizacji. Kompleksowe rozwiązania z zakresu usług zaufania skutecznie chronią przed cyberzagrożeniami i wspierają zgodność z obowiązującymi przepisami prawa.

Cyberzagrożenia – realne ryzyko dla firm

Phishing, ransomware, przechwytywanie danych (MITM), nieautoryzowany dostęp czy fałszywe certyfikaty – to tylko niektóre z najczęstszych zagrożeń, z jakimi mierzą się dziś przedsiębiorstwa. Statystyki są alarmujące: 90% cyberataków zaczyna się od phishingu, a średni koszt naruszenia danych wynosi 4,45 mln USD (IBM, 2023). Skutki? Kradzież tożsamości, straty finansowe, utrata reputacji i wysokie kary administracyjne za naruszenia RODO.

Najczęstsze cyberzagrożenia – opis, dane i źródła

W erze cyfrowej transformacji, gdzie dane są nową walutą, a praca zdalna i mobilność stały się normą, cyberbezpieczeństwo nabiera kluczowego znaczenia. Kolejne lata przynoszą nie tylko nowe możliwości technologiczne, ale i coraz bardziej wyrafinowane zagrożenia. Ataki phishingowe, ransomware, przechwytywanie danych czy fałszywe certyfikaty to już nie odległe scenariusze, lecz codzienność wielu organizacji.

W artykule przedstawiamy najczęstsze cyberzagrożenia, ich mechanizmy działania, skalę zjawiska oraz źródła, na których opierają się dane. To kompendium wiedzy, które ma pomóc zrozumieć, z czym mierzy się dziś świat cyfrowy – i jak się przed tym skutecznie bronić.

Do najczęstszych cyberzagrożeń należą phishing, złośliwe oprogramowanie (malware), ataki typu ransomware, DDoS oraz kradzież danych osobowych. Phishing polega na podszywaniu się pod zaufane instytucje, najczęściej za pośrednictwem fałszywych e-maili lub stron internetowych, w celu wyłudzenia poufnych informacji. Z kolei malware może infekować komputery lub smartfony, umożliwiając cyberprzestępcom dostęp do wrażliwych danych lub przejęcie kontroli nad urządzeniem. Ransomware działa na zasadzie blokowania dostępu do plików i żądania okupu za ich odszyfrowanie, co może sparaliżować zarówno osoby prywatne, jak i całe firmy. Coraz częstsze są również ataki DDoS, które polegają na przeciążaniu serwerów i unieruchamianiu usług internetowych. Wszystkie te zagrożenia pokazują, jak istotne jest dbanie o bezpieczeństwo w sieci i stosowanie odpowiednich środków ochrony.

 

Zagrożenie Opis Statystyki w Polsce
Phishing Podszywanie się pod zaufane instytucje w celu wyłudzenia danych logowania lub płatniczych. 40 120 incydentów w 2024 r. (39% wszystkich zgłoszeń); wzrost o 62% zgłoszeń ogółem względem 2023 r.
Smishing Fałszywe wiadomości SMS, często bez linków, ale wpisujące się w znane schematy oszustw. 355 tys. zgłoszeń w 2024 r. (wzrost o 60% względem 2023 r.)
Ransomware Złośliwe oprogramowanie szyfrujące dane i żądające okupu za ich odszyfrowanie. 147 incydentów w 2024 r. (spadek o 8% względem 2023 r.)
Inżynieria społeczna Manipulowanie emocjami ofiar w celu nakłonienia ich do wykonania określonych działań (np. przelewów, instalacji malware). Wzrost liczby kampanii socjotechnicznych, np. „na dziecko”, fałszywe wezwania od Policji

Źródła:

Każde z tych zagrożeń niesie ze sobą poważne konsekwencje – od wycieku danych osobowych, przez straty finansowe i prawne, aż po utratę reputacji i zaufania klientów. Dlatego tak istotne jest wdrażanie skutecznych mechanizmów ochrony.

Usługi zaufania – fundament cyfrowego bezpieczeństwa

W odpowiedzi na rosnące zagrożenia w świecie cyfrowym, kluczową rolę w zapewnieniu bezpieczeństwa transakcji elektronicznych odgrywają usługi zaufania. To rozwiązania, które umożliwiają bezpieczne i zgodne z prawem zawieranie umów, przesyłanie dokumentów oraz potwierdzanie tożsamości – zarówno w relacjach między konsumentami, firmami, jak i administracją publiczną. Szczególne znaczenie mają kwalifikowane usługi zaufania, które posiadają najwyższą moc prawną i są świadczone wyłącznie przez dostawców spełniających rygorystyczne wymogi unijnego rozporządzenia eIDAS. Ich rejestr prowadzony jest przez Narodowe Centrum Certyfikacji. Dzięki nim możliwe jest przeniesienie wielu procesów do świata cyfrowego bez utraty zaufania, integralności i bezpieczeństwa. Kwalifikowane usługi zaufania, stanowią odpowiedź na współczesne wyzwania w zakresie cyberbezpieczeństwa.

Co zapewnia kwalifikowany podpis elektroniczny?

Podpis elektroniczny to nie tylko wygodne narzędzie, które przede wszystkim jest gwarancją bezpieczeństwa i wiarygodności w świecie cyfrowym. W głównej mierze zapewnia integralność, czyli pewność, że treść dokumentu nie została zmieniona po jego podpisaniu. Dzięki temu odbiorca może mieć zaufanie do autentyczności przesłanych danych. Kolejnym kluczowym elementem jest uwierzytelnienie podpisującego – podpis pozwala jednoznacznie zidentyfikować osobę, która złożyła podpis, eliminując ryzyko podszywania się. Trzeci filar to niezaprzeczalność, czyli techniczna i prawna niemożność wyparcia się podpisania dokumentu. To właśnie ta cecha umożliwia bezpieczne zawieranie umów i transakcji online, z mocą równoważną podpisowi własnoręcznemu.

Pieczęć elektroniczna – cyfrowa tożsamość organizacji

Pieczęć elektroniczna to jedno z kluczowych narzędzi zapewniających bezpieczeństwo i wiarygodność dokumentów firmowych w środowisku cyfrowym. Jej główną funkcją jest potwierdzenie, że dany dokument pochodzi od konkretnej organizacji – niezależnie od tego, czy jest to firma, urząd czy instytucja publiczna. Pieczęć gwarantuje integralność, czyli zabezpieczenie treści po jej opieczętowaniu, ponieważ każda zmiana zostanie wykryta. Co więcej, zapewnia wiarygodność, umożliwiając jednoznaczną identyfikację organizacji  w świecie elektronicznym. Dzięki temu pieczęć elektroniczna staje się nie tylko cyfrowym odpowiednikiem tradycyjnej pieczątki, ale także gwarantem bezpieczeństwa i zaufania w komunikacji elektronicznej. Warto zaznaczyć, że opisane funkcje w pełni realizuje przede wszystkim pieczęć kwalifikowana.

Pieczęć i podpis – dwa uzupełniające się filary zaufania

Warto podkreślić, że kwalifikowana pieczęć elektroniczna Certum nie jest alternatywą dla podpisu elektronicznego – to dwa komplementarne narzędzia, które pełnią różne funkcje w cyfrowym obiegu dokumentów. Użytkownicy często korzystają z obu rozwiązań równolegle: pieczęć elektroniczna służy do uwierzytelniania dokumentów firmowych i potwierdzania ich pochodzenia od konkretnej organizacji, natomiast podpis elektroniczny wykorzystywany jest w sytuacjach, gdy wymagane jest złożenie oświadczenia woli przez konkretną osobę fizyczną działającą we własnym imieniu lub jako reprezentant firmy lub urzędu. Dzięki temu możliwe jest zachowanie pełnej zgodności z przepisami prawa oraz zapewnienie najwyższego poziomu bezpieczeństwa i wiarygodności w komunikacji elektronicznej.

Znacznik czasu – cyfrowy dowód istnienia dokumentu

Znacznik czasu to nieodłączny element podpisu elektronicznego, który pełni kluczową rolę w zapewnieniu wiarygodności dokumentów cyfrowych. Usługa ta polega na dołączeniu do danych elektronicznych oznaczenia czasu, w którym zostały one podpisane lub poświadczone, oraz elektronicznego potwierdzenia tego faktu przez kwalifikowanego dostawcę usług zaufania. W praktyce znacznik czasu działa jak cyfrowa etykieta, która jednoznacznie wskazuje moment powstania lub podpisania dokumentu – niezależnie od użytkownika i jego urządzenia. Co istotne, zgodnie z przepisami Kodeksu cywilnego, kwalifikowany znacznik czasu wywołuje skutki prawne daty pewnej, co czyni go niezwykle istotnym w kontekście dowodowym. Dzięki niemu możliwe jest potwierdzenie istnienia dokumentu w konkretnym czasie, co ma kluczowe znaczenie m.in. w przypadku sporów prawnych, audytów czy archiwizacji.

e-Doręczenia – cyfrowy odpowiednik listu poleconego

e-Doręczenia to nowoczesna usługa rejestrowanego doręczenia elektronicznego, która umożliwia bezpieczne wysyłanie i odbieranie dokumentów w formie cyfrowej – z mocą prawną równą tradycyjnemu listowi poleconemu. Każde zdarzenie związane z przesyłką – od nadania, przez doręczenie, aż po potwierdzenie odbioru – jest rejestrowane w systemie i opatrzone elektronicznymi dowodami. Dzięki temu możliwe jest jednoznaczne ustalenie daty i godziny nadania i doręczenia, co eliminuje ryzyko sporów i kwestionowania terminu odbioru lub nadania.

Usługa zapewnia również pełne bezpieczeństwo i poufność korespondencji. Dane są szyfrowane, a dostęp do nich mają wyłącznie uprawnione strony. e-Doręczenia chronią użytkowników przed oszustwami, takimi jak phishing czy kradzież tożsamości, dzięki jednoznacznej identyfikacji nadawcy i odbiorcy. Integralność wiadomości gwarantuje, że treść nie zostanie zmieniona w trakcie przesyłania, a prywatność komunikacji jest chroniona na każdym etapie procesu. To rozwiązanie idealne dla firm, instytucji publicznych i osób fizycznych, które chcą mieć pewność, że ich dokumenty dotrą bezpiecznie, skutecznie i zgodnie z prawem.

Rozwiązania wobec cyberzagrożeń

W obliczu rosnącej liczby i złożoności cyberataków, na rynku oferowany jest zestaw kwalifikowanych usług zaufania, które skutecznie odpowiadają na konkretne typy zagrożeń.

Usługa zaufania Przeciwdziała zagrożeniom typu… Główne korzyści
Podpis elektroniczny
  • fałszowania dokumentów,
  • podszywania się pod osoby,
  • podmiany treści po podpisaniu
  • bezpieczna identyfikacja osoby,
  • potwierdzenie nienaruszalności zawartości
Pieczęć elektroniczna
  • fałszowania dokumentów,
  • podszywania się pod firmy i urzędy,
  • manipulacji treścią w imieniu firmy
  • gwarancja autentyczność nadawcy /organizacji,
  • potwierdzenie nienaruszalności zawartości
Znacznik czasu
  • antydatowania,
  • manipulacja danymi „po fakcie”
  • dowód niezmienności w czasie,
  • prawnie wiążąca data i godzina istnienia dokumentu
e-Doręczenia
  • podszywania się pod nadawcę,
  • fałszowania dokumentów w trakcie przesyłki,
  • kwestionowania momentu doręczenia lub nadania,
  • utraty dowodu doręczenia
  • skuteczność doręczenia,
  • identyfikacja nadawcy i odbiorcy,
  • moc dowodowa,
  • integralność treści
Walidacja
  • fałszywego podpisu,
  • niezgodności z wymaganym statusem prawnym podpisu lub pieczęci
  • raport z poprawności złożonych podpisów lub pieczęci określający ich status prawny

 

Korzyści wdrożenia usług zaufania – bezpieczeństwo, zgodność i zaufanie

Wdrożenie usług zaufania to nie tylko odpowiedź na rosnące zagrożenia cyfrowe, ale także realna wartość biznesowa. Przede wszystkim zapewniają one bezpieczeństwo – chronią dane, dokumenty i komunikację przed nieautoryzowanym dostępem, manipulacją i wyciekiem. Gwarantują również zgodność z prawem, w tym z unijnym rozporządzeniem eIDAS, co przekłada się na spokój prawny i brak ryzyka kar finansowych. Dzięki cyfrowym podpisom, pieczęciom i e-doręczeniom możliwa jest automatyzacja procesów – mniej papieru, szybsze podpisy i nowoczesne, efektywne procedury. Co równie ważne, usługi zaufania budują zaufanie – zarówno w oczach klientów, jak i partnerów biznesowych – wzmacniając profesjonalny wizerunek organizacji i zwiększając lojalność odbiorców.